Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί cookie από την Google για να παρέχει τις υπηρεσίες του και να αναλύει την επισκεψιμότητα. Η διεύθυνσή σας IP και ο παράγοντας χρήστη γνωστοποιούνται στην Google, μαζί με μετρήσεις απόδοσης και ασφαλείας, ώστε να διασφαλιστεί η ποιότητα της υπηρεσίας, για τη δημιουργία στατιστικών στοιχείων σχετικά με τη χρήση και για τον εντοπισμό και την αντιμετώπιση καταχρήσεων. ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ: Ιουλίου 2011

Πέμπτη 7 Ιουλίου 2011

ΔΙΑΣΧΙΣΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ

Διάσχιση ονομάζεται η κατάσταση κατά την οποία δεν μπορούμε να θυμηθούμε κάποια γεγονότα που μας συνέβησαν. Η διάσχιση είναι φυσιολογική αν οφείλεται σε 'αφηρημάδα' όπως π.χ. ενώ προχωράμε στον δρόμο δεν θυμόμαστε τι συνέβη σε κάποιο τμήμα της διαδρομής (π.χ. αν ήταν ανοιχτό ένα κατάστημα). Όταν αντίθετα η αμνησία αφορά σημαντικά γεγονότα του παρελθόντος
που η λήθη τους επηρεάζει την ψυχική μας υγεία, τότε μπορούμε να μιλάμε για 'διασχιστική διαταραχή'.

Οι διασχιστικές διαταραχές είναι οι εξής:

Διασχιστική αμνησία

Πρόκειται για την αδυναμία ανάμνησης σημαντικών γεγονότων της ζωής του πάσχοντος τα οποία του προκαλούν stress ή είναι τραυματικά. Π.χ μια σεξουαλική κακοποίηση σε νεαρή ηλικία. Το κενό μνήμης μπορεί να αφορά γεγονότα που διήρκεσαν από λίγα λεπτά έως ημέρες. Ο πάσχων μπορεί να έχει επίγνωση ή όχι της αμνησίας (δηλ. μπορεί να λέει 'ναι, κάτι έγινε αλλά δεν το θυμάμαι' ή να λέει 'δεν μου συνέβη ποτέ'). Έτσι ο πάσχων μπορεί να δείχνει ενοχλημένος από την αμνησία του, αλλά μπορεί να είναι και αδιάφορος.
Η διάγνωση γίνεται με την κλινική εξέταση αφού πρώτα αποκλειστεί η χρήση ψυχοτρόπων ουσιών και επιληπτικού τύπου διαταραχή.
Συνήθως η αμνησία αποδράμει χωρίς ειδική θεραπεία. Στις περιπτώσεις όμως που επηρεάζει την ψυχική υγεία του πάσχοντα, θα χρειαστεί θεραπευτική παρέμβαση. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί τεχνική ύπνωσης, αλλά προτιμάται η ψυχοθεραπεία γιατί η ανάκτηση τραυματικών εμπειριών θα προκαλέσει ψυχική δυσφορία στον πάσχοντα. Η ψυχοθεραπεία θα τον προετοιμάσει ανάλογα.

Διασχιστική φυγή

Οι πάσχοντες φεύγουν από το σπίτι τους και την οικογένειά τους για ώρες , μέρες ή και μήνες! Ο πάσχων δεν θυμάται μέρος ή και το σύνολο του παρελθόντος του, αλλά παρ' όλ' αυτά είναι σε θέση να φαίνεται φυσιολογικός στις σχέσεις του με τους άλλους. Η διασχιστική φυγή εμφανίζεται σε
αυξημένη συχνότητα περιπτώσεις καταστροφών, πολέμων και συνήθως συνδέεται με κάποιο αρνητικό γεγονός. Όταν ο πάσχων επιστρέψει από την φυγή του, μπορεί να παρουσιάσει διάφορα ψυχολογικά προβλήματα όπως κατάθλιψη, αίσθημα ντροπής κ.α.
Η ψυχοθεραπεία αποτελεί την θεραπευτική επιλογή πρώτης επιλογής.

Διασχιστική διαταραχή της ταυτότητας (ΔΔΤ)

Πρόκειται για μια σοβαρή διαταραχή της ταυτότητας που χαρακτηρίζεται από την συνύπαρξη δύο ή περισσοτέρων προσωπικοτήτων μέσα στο ίδιο άτομο. Τα κενά μνήμης είναι συχνά στον πάσχοντα.
Οι προσωπικότητες αυτές είναι συνήθως διαφορετικές και εκφράζουν αντίθετες πλευρές της ταυτότητας. Δηλ. ένα άτομο μπορεί να παρουσιάζεται τη μια ντροπαλό και την άλλη ζωηρό και απελευθερωμένο! Οι διαφορετικές προσωπικότητες μπορεί να είναι από 2 έως πάνω από 100 (!) και επικρατούν στο άτομο εναλλάξ. Το άτομο μπορεί να έχει επίγνωση των διαφορετικών προσωπικοτήτων, αλλά μπορεί και να μην έχει επίγνωση. 'Όμως, και στις δύο περιπτώσεις δυσκολεύεται να εξηγήσει τις αντιδράσεις του και να καταλάβει τον εαυτό του, με αποτέλεσμα συχνά να παρουσιάζει συμπτώματα κατάθλιψης, άγχους και φοβιών, ενώ είναι πολύ συχνές οι απόπειρες αυτοκτονίας.
Όταν η μια προσωπικότητα προσπαθεί να καταλάβει την θέση της άλλης, είναι συχνά τα κενά μνήμης του ατόμου ενώ μπορεί να συνυπάρχουν και ψευδαισθήσεις (π.χ. φωνές που δίνουν εντολές). Τα κενά μνήμης εμποδίζουν το άτομο να έχει επίγνωση της κατάστασης του. Αυτό γιατί δεν θυμάται σημαντικά γεγονότα του παρελθόντος του που θα τον βοηθούσαν να καταλάβει τον εαυτό του και να δομήσει μια ενιαία προσωπικότητα. Βέβαια κάτι που θυμάται η μια προσωπικότητα μπορεί να μην το θυμάται η άλλη! Όλα αυτά οδηγούν το άτομο σε μια κατάσταση αποπροσωπικοποίησης.

Τι είναι προσωπικότητα? (DSM-IV)
Είναι ο σχετικά σταθερός και διαρκής τρόπος αντίληψης, σχέσης και σκέψης για το περιβάλλον και τον εαυτό του ατόμου, που εκδηλώνεται σε ένα ευρύ φάσμα σημαντικών κοινωνικών και προσωπικών καταστάσεων.

Η διαταραχή της ΔΔΤ είναι πιο συχνή στις γυναίκες ενώ συχνά υπάρχει οικογενειακό ιστορικό. Αρχίζει από την παιδική ηλικία αλλά συνήθως γίνεται εμφανής στην εφηβεία. Η αιτιολογία είναι άγνωστη αλλά πιστεύεται ότι μπορεί να συμβάλει μια σοβαρή σωματική ή σεξουαλική κακοποίηση κατά την παιδική ηλικία.

Διάγνωση (DSM-IV)

1) Παρουσία στο ίδιο άτομο δύο ή περισσότερων ξεχωριστών ταυτοτήτων ή καταστάσεων προσωπικότητας.
2) Τουλάχιστον δύο από αυτές να καταλαμβάνουν επανειλημμένα τον έλεγχο της συμπεριφοράς του ατόμου.
3) Αδυναμία ανάκλησης στην μνήμη σημαντικών προσωπικών πληροφοριών (δεν εξηγείται στα πλαίσια της συνηθισμένης λησμοσύνης).
4) Η διαταραχή δεν οφείλεται σε χρήση ουσιών (π.χ. μέθη) ή σε επιληπτικού τύπου διαταραχές.


Θεραπευτική αντιμετώπιση

Η θεραπευτική αντιμετώπιση συνίσταται στον συνδυασμό ψυχοθεραπείας και φαρμακοθεραπείας. Η θεραπευτική στρατηγική αποφασίζεται ανάλογα με την βαρύτητα της διαταραχής και τις ιδιομορφίες του πάσχοντα. Η επιτυχία της εξαρτάται από την βαρύτητα της διαταραχής. Σε σοβαρές περιπτώσεις μπορεί να χρειαστεί εισαγωγή σε κλινική.

1) Φάρμακα
Δεν υπάρχουν ειδικά φάρμακα για αυτή τη διαταραχή, αλλά αντιμετωπίζονται τα συμπτώματα (άγχος, κατάθλιψη, ψυχοκινητική διέγερση).

2) Ψυχοθεραπεία
Η ψυχοθεραπεία είναι σημαντική στους πάσχοντες με ΔΔΤ και συνίσταται στο να βοηθήσει τον πάσχοντα να συνθέσει τις διαφορετικές προσωπικότητες σε έναν ολοκληρωμένο εαυτό. Θα πρέπει να επιτευχθεί η συνεργασία μεταξύ των διαφορετικών προσωπικοτήτων και να μειωθούν τα συμπτώματα που παρουσιάζει ο ασθενής. Η ψυχοθεραπεία πολλές φορές είναι δύσκολη λόγω της ελλιπούς συνεργασίας του πάσχοντα. Επίσης, είναι μακροχρόνια και μπορεί να χρειαστούν δύο ή περισσότερες συνεδρίες την εβδομάδα για 3-6 χρόνια!


Διαταραχή αποπροσωποίησης

Ο πάσχων έχει την αίσθηση ότι έχει αποσπαστεί από το σώμα του ή από τις σκέψεις του σαν να παρακολουθεί από έξω την ύπαρξή του!
Η διαταραχή μπορεί να είναι μόνιμη ή να εμφανίζεται παροδικά. Εκλυτικό αίτιο είναι συνήθως ένα τραυματικό γεγονός, αλλά μπορεί να είναι σύμπτωμα άλλων ψυχικών διαταραχών ή να οφείλεται σε επιληπτική διαταραχή.
Η διαταραχή αποπροσωποίησης μπορεί να αποδράμει χωρίς θεραπεία, αλλά μπορεί να χρειαστεί θεραπευτική αγωγή. Η ψυχοθεραπεία εξατομικεύεται με βάση τον ασθενή (συμπεριφεριολογική ψυχοθεραπεία, γνωσιακή ψυχοθεραπεία, ψυχοδυναμική ψυχοθεραπεία). Μπορεί να χρειαστούν και αγχολυτικά ή αντικαταθλιπτικά φάρμακα.